Swat wręcza młodym pierścionek podczas zaręczyn / A matchmaker gives a ring to the young people during the engagement ceremony (mapa 25)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Tytuł
Swat wręcza młodym pierścionek podczas zaręczyn / A matchmaker gives a ring to the young people during the engagement ceremony (mapa 25)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Temat
Opis
mapa ukazuje zwyczaj wręczania pierścionka przez swata podczas zaręczyn ; zawarto na niej następujące informacje: Czy we wsi istnieje jeszcze zwyczaj zawierania „zaręczyn" ? a) jeśli tak, jak nazywają partnerów (np. narzeczony, narzeczona lub inaczej)? Czy zaręczyny następowały w jakiś czas potem, po zmówinach? Jaką rolę odgrywają osoby obecne? Jakiego zachowania wymaga obyczaj? Czy wygłaszają jakieś formuły, oracje ? Jeśli tak zapisać tekst. Czy w akcie zaręczyn zatwierdzano umowę przez podanie rąk? Kto komu podawał i jaka przy tym była rola swata dziewosłęba? Czy ktoś przewodniczy uczcie zaręczynowej?swat?przyszły starosta?ojciec młodej? lub kto inny. Co należy do jego obowiązków? a) wiąże i rozłącza ręce młodych, b) podaje młodym wianki lub rózgę, c) doprowadza ojców młodych do przybicia rąk jako widomego znaku zawarcia umowy? d) inicjuje przypicie umowy?jaką przy tym wygłasza formułkę? e) czy w wypadkach późniejszych sporówo posag, wiano, o niedotrzymanie umowy bywał wzywany do sądu jako świadek lub przeprowadzał polubowne rozstrzygnięcie sporów. Czy istnieje lub istniał zwyczaj wymiany pierścionków? Jak one wyglądają? Czym się różnią od obrączek? Kto je wręcza? Rola swata polegała na wręczaniu podczas zaręczyn: 1 – pierścionka pannie, sporadycznie obojgu młodym, 2 – wianeczków mirtowych, 3 – chłopak sam wręczał pannie pierścionek, co pojawiło się po drugiej wojnie światowej, 4 – brak tradycji, 5 – brak odpowiedzi.
Uwaga:
-mapę opracowano na podstawie badań terenowych przeprowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,
-mapa dotyczy stanu zjawiska od połowy XIX wieku do lat 70. XX wieku,
-znak z kropką w środku oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),
-mapa została uzupełniona o szare punkty dodatkowe (spoza stałej sieci badawczej PAE), które zostały zaczerpnięte z literatury XIX-wiecznej (głównie prace O. Kolberga).
