Rola starosty na zaręczynach (od poł. XIX wieku do poł. XX wieku) / The role of a master of ceremonies during engagement (from1850s to 1950s) (mapa 23)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Tytuł
Rola starosty na zaręczynach (od poł. XIX wieku do poł. XX wieku) / The role of a master of ceremonies during engagement (from1850s to 1950s) (mapa 23)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
Temat
Opis
mapa ukazuje rolę starosty na zaręczynach ; zawarto na niej następujące informacje: 33. Poza młodymi - kto uczestniczy w takim zwyczaju: rodzice? swat (dziewosłęb)? marszałek? starosta? drużbowie? druhny, czy inne osoby? 34. Jaką rolę odgrywają osoby obecne? Czy wygłaszają jakieś formuły, oracje? Jeśli tak - zapisać tekst. 35. Czy ktoś przewodniczy uczcie zaręczynowej? swat? przyszły starosta? ojciec młodej? lub kto inny. Co należy do jego obowiązków? a) wiąże i rozłącza ręce młodych, b) podaje młodym wianki lub rózgę. 36. Czy istnieje lub istniał zwyczaj wymiany pierścionków? Jak one wyglądają? Czym się różnią od obrączek? Kto je wręcza? a) młodzi wymieniają między sobą, b) są wręczane przez inne osoby (przez kogo), c) czy tylko młody daje go dziewczynie. 37. Czy w badanej wsi istnieje względnie istniał zwyczaj: a) wygłaszania oracji do młodej lub młodego na temat wierności małżeńskiej oraz kar za niewierność (np. w czasie zrękowin itp.), b) wygłaszania oracji po zaręczynach, tj. zrękowinach na temat nierozerwalnosci małżeństwa? c) czy w czasie zrękowin starosta wiąże młodym ręce na chlebie? lub inaczej? f) czy starosta zakłada w czasie zrękowin młodym pierścionki? jak to się odbywa? [...] Podczas zaręczyn starosta weselny: 1 – zaleca młodym podanie sobie rąk, 2 – złączone i niekiedy złożone na chlebie ręce młodych przewiązuje chustką, 3 – wręcza młodym pierścionki, obrączki lub aranżuje ich wymianę, 4 – wygłasza do młodych orację o obowiązkach stanu małżeńskiego, 5 – brak tradycji, 6 – brak odpowiedzi.
Uwaga:
-mapa dotyczy stanu zjawiska od poł. XIX wieku do poł. XX wieku,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),odnoszące się do czasów przedwojennych,
- pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała B. Czuchnowska (mapa 606 pt. Rytualne funkcje starosty w tradycyjnym weselu ludowym) - z tej mapy wyodrębniono jedynie zagadnienie dotyczące roli starosty podczas zaręczyn,
- dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Pieńczak (na mapie pominięte zostały inne dane, nie pochodzące ze stałej sieci punktów atlasowych, natomiast uwzględniono informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej – na mapie zaznaczone kolorem szarym).
