Przygotowywanie rózgi weselnej / Preparation of the wedding birch (mapa 8)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2003]
mapa ukazuje zwyczaj przygotowywania rózgi weselnej ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (miody? starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? C. Stroją rózgę weselną? Komu ją oddają. (Zapisać pieśni). 1 – zwyczaj istnieje, 2 – informacje pochodzą z literatury XIX-wiecznej oraz monografii F. Olesiejuka, 3 – zwyczaj praktykowany był w przeszłości, 4 – informacje uzyskane z wypowiedzi osób przesiedlonych i osadników, 5 – brak tradycji, 6 – brak informacji.
Uwaga:
- pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy: 555: Wieczór kawalerski, 556: Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
- dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Zwyczaj wykonywania rózgi weselnej / Wedding wand (mapa 45)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
mapa ukazuje zwyczaj wykonywania rózgi weselnej ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (młody?starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? C. Stroją rózgę weselną? Komu ją oddają. (Zapisać pieśni). Rózgę wykonywano w domu: 1 – panny młodej w czasie dziewiczego wieczoru, 2 – pana młodego w czasie wieczoru kawalerskiego, 3 – brak informacji, 4 – brak tradycji.
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 343 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Uwaga:
- wianek wyplatano z:
- rozmarynu we wsiach: 13.19.IX; 14.22.II; 14.25.VI; 15.22.XII; 15.23.XVI; 15.25.XII; 21.15.IV; 30.29.XVI; 32.22.VII; 32.25.VII; 32.27.III; 34.27.I; 35.31.VI; 36.31.VIII; 38.31.XI;
- chmielu we wsi: 13.19.IX;
- macierzanki we wsiach: 17.20.XIV; 32.37.XI;
- lawendy we wsiach: 17.20.XIV; 20.11.VI; 20.12.IV; 32.16.XII;
- barwinku we wsiach: 25.30.II; 28.14.XIII; 29.15.III; 29.34.X; 29.37.VII; 31.12.I; 32.37.XI; 32.38.X; 33.34.VIII; 33.38.XI; 34.33.I; 35.32.XIV; 35.34.VI; 35.35.VII; 36.25.V; 37.27.I; 37.30.I; 38.31.XI;
- lubczyka we wsiach: 28.14.XIII; 29.15.III;
- gałązki „sladkiej jabłoni” we wsi: 20.37.VIII;
- bukszpanu we wsi: 31.37.IX;
- asparagusa we wsiach: 33.13.XVI; 35.23.XIII; 35.25.XIV; 35.28.VI; 36.18.IV
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Rośliny, z których wykonywano wianek dla panny młodej / Plants used for making the bride's garland (mapa 44)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje rośliny, z których wykonywano wianek dla panny młodej ; zawarto na niej następujące informacje: 60. Z czego wiją wianki (ruta? mirt? lawenda? lub inne rośliny? Jakie inne rośliny?) Opisać ich kształt (jeśli możliwe — sfotografować). Określić jaką mają funkcję symboliczną, obrzędową, magiczną. 1 – mirt, 2 – ruta, 3 – inne, 4 – brak informacji.
Uwaga:
- wianek wyplatano z:
- rozmarynu we wsiach: 13.19.IX; 14.22.II; 14.25.VI; 15.22.XII; 15.23.XVI; 15.25.XII; 21.15.IV; 30.29.XVI; 32.22.VII; 32.25.VII; 32.27.III; 34.27.I; 35.31.VI; 36.31.VIII; 38.31.XI;
- chmielu we wsi: 13.19.IX;
- macierzanki we wsiach: 17.20.XIV; 32.37.XI;
- lawendy we wsiach: 17.20.XIV; 20.11.VI; 20.12.IV; 32.16.XII;
- barwinku we wsiach: 25.30.II; 28.14.XIII; 29.15.III; 29.34.X; 29.37.VII; 31.12.I; 32.37.XI; 32.38.X; 33.34.VIII; 33.38.XI; 34.33.I; 35.32.XIV; 35.34.VI; 35.35.VII; 36.25.V; 37.27.I; 37.30.I; 38.31.XI;
- lubczyka we wsiach: 28.14.XIII; 29.15.III;
- gałązki „sladkiej jabłoni” we wsi: 20.37.VIII;
- bukszpanu we wsi: 31.37.IX;
- asparagusa we wsiach: 33.13.XVI; 35.23.XIII; 35.25.XIV; 35.28.VI; 36.18.IV
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Zwyczaj wyplatania wianka / Garlands (mapa 43)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
mapa ukazuje zwyczaj wyplatania wianka ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (młody? starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? B. Wiją „wianki"? Co przy tym śpiewają? Zapisać dokładnie teksty pieśni. Zapisać tekst. Wianki wyplatano w domu: 1 – panny młodej podczas dziewiczego wieczoru, 2 – pana młodego podczas wieczoru kawalerskiego, 3 – brak informacji, 4 – brak tradycji.
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela / Name of the pre-nuptial gathering in the bride's house on the eve of a wedding (mapa 41f)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela ; zawarto na niej następujące informacje: 55. Zapisać miejscową nazwę zwyczajowego wieczoru odprawianego w domu młodej („dziewiczy wieczór", „zlubiny", „wieńczyny" - lub inaczej), co te nazwy oznaczają? 1 – "drużyna", 2 – "drużbiny", 3 – "swaszczyny", 4 – "chorążka", 5 – "rózgowiny", 6 – "rózga", 7 – "huski", 8 – "korowaj", 9 – "schodzenie się na koronę", 10 – "kwietok/ ubieranie kąta", 11 – "opleszcziny", 12 – "pomoc dla młoduchy", 13 – "zaciągi", 14 – "poseroki", 15 – "zdawiny", 16 – "rozpleciny", 17 – "pustocha", 18 – "zdawiny", 19 – inne (por. mapy 41a, 41b, 41c, 41d, 41e), 20 – brak informacji, 21 – brak tradycji.
Uwaga:
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),
-na mapie załączonej do karty w pkt. 19 błędnie podano numery map, zamiast: <por. 16a, 16b, 16c, 16d, 16e> winno być: <por. 41a, 41b, 41c, 41d, 41e>.
Nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela / Name of the pre-nuptial gathering in the bride's house on the eve of a wedding (mapa 41e)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela ; zawarto na niej następujące informacje: 55. Zapisać miejscową nazwę zwyczajowego wieczoru odprawianego w domu młodej („dziewiczy wieczór", „zlubiny", „wieńczyny" - lub inaczej), co te nazwy oznaczają? 1 – "zapustny wieczór", 2 – "przedślubny wieczór", 3 – "zapusty weselne", 4 – "przedweselak", 5 – "przedwesele", 6 – "babskie wesele", 7 – inne (por. 41a, 41b, 41c, 41d, 41f), 8 – brak informacji, 9 – brak tradycji.
Uwaga:
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),
-na mapie załączonej do karty w pkt. 7 błędnie podano numery map, zamiast: <por. 16a, 16b, 16c, 16d, 16f> winno być: <por. 41a, 41b, 41c, 41d, 41f>.
Nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela / Name of the pre-nuptial gathering in the bride's house on the eve of a wedding (mapa 41d)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela ; zawarto na niej następujące informacje: 55. Zapisać miejscową nazwę zwyczajowego wieczoru odprawianego w domu młodej („dziewiczy wieczór", „zlubiny", „wieńczyny" - lub inaczej), co te nazwy oznaczają? 1 – "wieczór panieński", 2 – "przepicie panieństwa", 3 – "pożegnanie młodej", 4 – "pożegnanie panieństwa", 5 – "oblewanie panieńskiego", 6 – inne (por. mapy 41a, 41b, 41c, 41e, 41f), 7 – brak informacji, 8 – brak tradycji.
Uwaga:
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),
-na mapie załączonej do karty w pkt. 6 błędnie podano numery map, zamiast: <por. 16a, 16b, 16c, 16e, 16f> winno być: <por. 41a, 41b, 41c, 41e, 41f>.
Nazwa spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela / Name of the pre-nuptial gathering in the bride's house on the eve of a wedding (mapa 41b)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje nazwy spotkania odbywającego się w domu panny młodej w wigilię wesela ; zawarto na niej następujące informacje: 55. Zapisać miejscową nazwę zwyczajowego wieczoru odprawianego w domu młodej („dziewiczy wieczór", „zlubiny", „wieńczyny" — lub inaczej), co te nazwy oznaczają? 1 – "dobranoc", 2 – "dobranocka", 3 – "grają na dobranoc", 4 – "na dobranoc", 5 – "muzyka na dobranoc", 6 – "odgrywka", 7 – "odgrywiny", 8 – "wieczorynka", 9 – inne (por. mapy 41a, 41c, 41d, 41e, 41f), 10 – brak informacji, 11 – brak tradycji.
Uwaga:
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),
-na mapie załączonej do karty w pkt. 9 błędnie podano numery map, zamiast: <por. 16a, 16c, 16d, 16e, 16f> winno być: <por. 41a, 41c, 41d, 41e, 41f>.