<p><em>Ściąganie na wiosnę pitnych soków z drzew / Tree-sapping in spring</em> (mapa 311, karta CLXVII)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1964-1968 i innych źródeł]</p>
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; nacinanie drzew ; rośliny ; drzewa ; sok ; nazwy gwarowe
<p>mapa ukazuje ściąganie na wiosnę pitnych soków z drzew; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Ściąganie soków<br /></strong>- <span style="text-decoration:underline;">z brzozy</span> (<em>Betula L.),</em> jako napój, a) istniało jeszcze w czasie badań, b) zanikło po II wojnie światowej, 1 – piją sok w stanie świeżym, 2 – piją sok poddany fermentacji, <span style="text-decoration:underline;">jako lekarstwo lub środek kosmetyczny</span>, 3 – do mycia włosów (przeciwko wypadaniu włosów), 4 – zażywany wewnętrznie przeciwko różnym chorobom, <span style="text-decoration:underline;">z drzew klonowych</span> (<em>Aceraceae</em>), (<em>Acer platanoides L.)</em> (<em>Acer campestre L.),</em> 5 – piją sok z klonu w stanie świeżym, 6 – piją sok z klonu poddany fermentacji, z jaworu (<em>Acer pseudoplatanus L.</em>), 7 - piją sok z jaworu w stanie świeżym, z wiśni (<em>Prunus cerasus L.</em>), 8 – piją sok z wiśni w stanie świeżym. <strong>B. Przybliżone obszary występowania nazw soków ściąganych z drzew</strong>. 9 – „oskoła”, „oskolnica”, „oszkolnica”, „aszkoła”, „jaskoła”, „iskoła”, „ieskoła”, „maskoła”, 10 – „miazga”, „mozga”, „mnozga”, 11 – „sok brzozowy”, „sok”. <strong>C. Przybliżone zasięgi geobotaniczne. </strong>12 – północny i wschodni zasięg jaworu (<em>Acer pseudoplatanus</em>) (wg W. Szafer, <em>Atlas Polski</em>, z. II, <em>Krainy geobotaniczne i zasięgi drzew leśnych,</em> 1950. <strong>D. Inne oznaczenia</strong>. 13 – nie stwierdzono ściągania soków z drzew, 14 – nie uwzględniono stanu sprzed II wojny światowej, 15 – znak górny niepełny oznacza, że zjawisko występuje we wsi obocznie, 16 – znak dolny oznacza, że zjawisko pojawiło się po II wojnie światowej jako rezultat przesiedleń </p>
Jankowska, Barbara
Polski atlas etnograficzny. T. VI. Red. Józef Gajek. Warszawa 1981, syg. <PAE/AE/7> , <A.35/6>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1981
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
<span>syg. <PAE_MO_0328_01></span>
ogólnopolski
Ankieta PAE/A1/10.13.XIV/01 - Radowo Małe (ok. Łobez)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; drzewa ; sok ; zioła ; liście ; nasiona ; jagody ; owoce ; grzyby ; nazwy gwarowe ; [ca 1948] ; Radowo Małe (ok. Łobez)
ankieta PAE nr 1 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: wikswa?, pokrzywa, lipa, oset, szczaw, babka, zajęcza kapusta, brzoza, klon, lebioda, skrzyp, jarzyny (jeżyny?), malina czarna, malina, czarnica (czarna jagoda?), brzusznica (brusznica?), poziomka, pianica?, zajęcze jagody, jarzębina, czarny bez, kruszyna, kościanka, chrzan, żołędzie, lisiczka (pieprznik jadalny?), podosiniak (koźlarz czerwony?), borowik, rezojatka?, koźlak, maślak, opieńka, moczonik?, babka, podlipka
nazwisko nieczytelne
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
[ca 1948]
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg. <PAE_A1_10.13.XIV_01>
Radowo Małe, ok. Łobez (sygnatura PAE: 10.13.XIV)
Ankieta PAE/A1/12.21.VI/01-02 - Wąsowo (ok. Nowego Tomyśla)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; drzewa ; sok ; zioła ; liście; korzenie ; owoce ; nazwy gwarowe ; [ca 1948] ; Wąsowo (ok. Nowego Tomyśla)
ankieta PAE nr 1 i 2 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: kwaśna kapusta - zajęcza kapusta (szczaw), dzika róża (głóg), chrzan, brzoza,
Mączyński, Józef
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
[ca 1948]
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg. <PAE_A1_12.21.VI_01> , <PAE_A1_12.21.VI_02>
Wąsowo, ok. Nowego Tomyśla (sygnatura PAE: 12.21.VI)
Ankieta PAE/A1/14.15.XI/01 - Jastrowie (ok. Złotowa)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; liście ; główki kwiatów ; drzewa ; sok ; owoce ; jagody ; nazwy gwarowe ; [ca 1948] ; Jastrowie (ok. Złotowa)
ankieta PAE nr 1 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: szczaw, mlecz, borówki, holunder (czarny bez?), leszczyna
Łochocki, Marcin
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
[ca 1948]
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg.<PAE_A1_14.15.XI_01>
Jastrowie, ok. Złotowa (sygnatura PAE: 14.15.XI)
Ankieta PAE/A1/15.10.XIV/01-02- Barwino (ok. Miastka)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; nazwy gwarowe ; drzewa ; sok ; zioła ; łodygi ; liście ; korzenie ; główki kwiatowe ; nasiona ; jagody ; owoce ; 1948 ; Barwino (ok. Miastka)
ankieta PAE nr 1 i 2 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: łochynie - ochynie (borówka bagienna - Vaccinium uliginosum), jagody czarna lub czerwone - czernice (borówka czarna - Vaccinium myrtillus L.), borówki leśne (borówka brusznica - Vaccinium vitis-idaea L.), jarzyny (jeżyna - Rubus), jagody smaradyn? (porzeczka czarna - Ribes nigrum L.), maliny dzikie leśne (malina właściwa - Rubus idaeus L.), jagody głogu (głóg jednoszyjkowy - Crataegus monogyna Jacq.), kopytnik (ślaz zaniedbany - Malva neglecta L.), kończyna dzika - kończyna biała (koniczyna biała - Trifolium repens L.), leszczyna leśna dzika (leszczyna pospolita - Corylus avellana L.), komosa (komosa biała - Chenopodium album L.), szczaw zajęczy (szczawik zajęczy - Oxalis acetosella L.), macierzanka (macierzanka piaskowa - Thymus serpyllum L.), rdes (rdest łagodny - Polygonum mite), brzazka? - dzika gryka (fiołek psi - Viola canina L.), winogron dziki (konwalijka dwulistna - Maianthemum bifolium), poziomki (poziomka pospolita (Fragaria vesca L.), szczaw wróblęczy (szczaw polny - Rumex acetosella L.), mlecz, szczaw łąkowy (szczaw zwyczajny - Rumex acetosa L.), kalina, jałowiec, krurzyna, ruża dzika, czeremcha, jarząb, pokrzywa drobna, gnida?, manna, chrzan dziki, brzoza, jabłka z dębu, mięta dzika, macierznik?, lipa, marchew dzika, plisznik łąkowy
Kłosiński, Stefan
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
1948
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg. <PAE_A1_15.10.XIV_01> , <PAE_A1_15.10.XIV_02> , <PAE_A1_15.10.XIV_02_02>
Barwino, ok. Miastka (sygnatura PAE: 15.10.XIV)
Ankieta PAE/A1/15.12.X/01-02 - Słosinko (ok. Miastka) i Falkowice? [brak sygnatury]
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; nazwy gwarowe ; zioła ; liście ; łodygi ; owoce ; sok ; jagody ; grzyby ; 1948 ; Słosinko (ok. Miastka) ; Falkowice
ankieta PAE nr 1 i 2 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: szczaw, rabarbar, prawdziwek, kurzejka-pieprzynka, gąski, maślaki, jagody czarna (blałbery), jagody czerwone (poziomki), borówki, orzechy (orzechy leszczyny), kalunus? (tatarak), głóg, dzikie jabłka, świętojanki (pożeczki), angryst (agrest), maliny leśne<br /><br /><strong>Uwaga:</strong><br />Na mapie zaznaczono tylko miejscowość Słosinko (ok. Miastka), gdyż Falkowice nie mają sygnatury PAE.
Glich, Witold
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
1948
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg.<PAE_A1_15.12.X_01> ; <PAE_A1_15.12.X_02>
Słosinko, ok. Miastka (też: Falkowice ?) (sygnatura PAE: 15.12.X)
Ankieta PAE/A1/16.11.XV/01-02 - Tuchomie (ok. Bytowa)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; drzewa ; sok ; zioła ; liście ; pędy ; korzenie; owoce ; jagody ; nazwy gwarowe ; 1948 ; Tuchomie (ok. Bytowa)
ankieta PAE nr 1 i 2 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: łopucha (lebioda), żgawka (pokrzywa drobnolistna), szczaw, dziki bez, czarne jagody, czerwone jagody (poziomki), włochynie (jak czarne jagody - bulebeeren), żurawina, jerzyny (jeżyny?), chrzon (chrzan), sok z brzozy, orzechy laskowe, borówki (czerwone)
Szewczyk, Tadeusz
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
1948
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg. <PAE_A1_16.11.XV_01> , <PAE_A1_16.11.XV_02> ,
Tuchomie, ok. Bytowa (sygnatura PAE: 16.11.XV)
Ankieta PAE/A1/16.31.XV/01-02 - Rzymkowice (ok. Prudnika)
kultura materialna ; zbieractwo ; techniki ; zbieranie ; obiekty ; rośliny ; zioła ; liście ; sok ; owoce ; główki kwiatowe ; zioła ; liście ; owoce ; grzyby ; nazwy gwarowe ; [ca 1948] ; Rzymkowice (ok. Prudnika)
ankieta PAE nr 1 i 2 dotyczy zbieractwa roślin dziko rosnących, które lud zbiera jako pożywienie ; zawarto w niej dane o następujących roślinach: szczał? (szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.), poziomki (poziomka pospolita (Fragaria vesca L.), łostrążyny (jeżyna, ostrężyna - Rubus L.), maliny (malina właściwa - Rubus idaeus L.), torki? (śliwa tarnina, tarnina, tarka - Prunus spinosa L.), trownik? (krwawnik pospolity - Achillea millefolium L.?), sierotki (fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.), ??? - dziurawiec zwyczajny - Hypericum perforatum L.), pszańuska? (skrzyp polny - Equisetum arvense), macierzanka (macierzanka piaskowa - Thymus serpyllum L.), prawniki? (grzyby), siniałki, szmpaniotki, maśloki, bzion?, lipa, żywochwast,
Kisiel, Alfons
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie (depozyt Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
[ca 1948]
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
kolekcja ankiet Polskiego Atlasu Etnograficznego o zbieractwie ludowym z lat 1947-1953, syg. A1 (Archiwum PAE w Cieszynie)
application/pdf
pol
fotografia
syg. <PAE_A1_16.31.XV _01> , <PAE_A1_16.31.XV _02>
Rzymkowice, ok. Prudnika (sygnatura PAE: 16.31.XV)