<em>Koleśne i bezkoleśne narzędzia drewniane do orania / Wheeled and non-wheeled wooden tools for ploughing</em> (mapa 145, karta LXVI)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1953-1954 oraz danych z literatury]
kultura materialna ; rolnictwo ; narzędzia maszyny i urządzenia ; narzędzia do sprzężajnej uprawy ziemi ; narzędzia płużne ; radło ; radło koleśne ; radło bezkoleśne
mapa ukazuje występowanie koleśnych i bezkoleśnych narzędzi drewnianych do orania ; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Narzędzia bezkoleśne.</strong> 1 - z grządzielą bez podpory. <strong>B. Narzędzia koleśne.</strong> 2 - koniec grządzieli opiera się na jednym kole, 3 - grządziel opiera się na koleśnicach (uwzględniono tu również "karak"). <strong>C. Inne oznaczenia.</strong> 4 - zasięg drewnianych radeł z odkładnicami i bez odkładnic (por. mapę 144)
Garyga, Bolesław ; Osuchowska, Danuta
Polski atlas etnograficzny. T. III. Red. Józef Gajek. Warszawa 1968, syg. <PAE/AE/4> , <A.35/3>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1968
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0162_01>
ogólnopolski
<em>Radła jedno- i dwurękojeściowe / One- and two-hand hoe-ploughs</em> (mapa 146, karta LXVI)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1953-1954 oraz danych z literatury]
kultura materialna ; rolnictwo ; narzędzia maszyny i urządzenia ; narzędzia do sprzężajnej uprawy ziemi ; narzędzia płużne ; radło ; radło płozowe ; radło czworoboczne ; radło rylcowe ; radło ramowate ; radło krzywogrządzielowe ; radło wewnątrzrylcowe ; radło zewnątrzrylcowe ; radło koleśne ; radło bezkoleśne ; Wielkopolska ; Śląsk ; Podlasie
mapa ukazuje występowanie radeł jedno- i dwurękojeściowych ; zawarto na niej następujące informacje:<strong> A. Radła jednorękojeściowe.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Płozowe</span>. 1 - czworoboczne, zwane ramowatymi. <span style="text-decoration:underline;">Płozowo-rylcowe (formy przejściowe)</span>. 2 - trójkątne, z zakrzywioną grządzielą osadzoną w rylcu-płozie, 3 - trójkątne, z zakrzywioną grządzielą, w której tkwi rylec-płóz, 4 - rękojeściowo-rylcowe; rylec w formie i funkcji podobny do płozu (por. mapę 141, poz. 9b, 9c i 10). <span style="text-decoration:underline;">Rylcowe (zewnątrzrylcowe, rękojeściowo-rylcowe)</span>. 5a - bez odkładnic, 5b - z odkładnicami i drugą małą rękojeścią. <strong>B. Radła dwurękojeściowe.</strong> <span style="text-decoration:underline;">Płozowe, czworoboczne</span>. 6 - zwane ramowatymi, 7 - z zakrzywioną grządzielą (por. poz. 2 i 3), 8 - tzw. "śląskie". <span style="text-decoration:underline;">Płozowo-słupkowe</span>. 9a - bez desek do odkładania, 9b - z odkładnicami, 9c - z deseczkami odkładającymi za słupicą. <span style="text-decoration:underline;">Rylcowe, krzywogrządzielowe.</span> 10 - grządziel i rylec z jednego kawałka drewna (por. mapę 141, poz. 1, oraz mapę 146, poz. 2-4). <span style="text-decoration:underline;">Wewnątrzrylcowe</span>. 11a - typowe dla Wielkopolski i Śląska, 11b - z rylcem obrotowym (por. mapę 141, poz. 2 i 3), 12 - typowe dla Podlasia formy soszkowate (por. odmiany w mapie 141, poz. 4 i 5), 13 - z prostą grządzielą, przez którą przechodzi rylec i do której są umocowane rękojeści (por. mapę 141, poz. 6 i 7). <strong>C. Radła zewnątrzrylcowe.</strong> 14a - rękojeściowo-rylcowe bezkoleśne i bez odkładnicy, 14b - bezkoleśne z dwiema deseczkami do odkładania, 14c - koleśne z rodzajem rozgałęzień, 15 - dwukolne jednorękojeściowe z odkładnicami, "karak" (por. mapę 141, poz. 13; wg W. Łęga, <em>Ziemia malborska</em>).<strong> D. Inne oznaczenia.</strong> 16 - radła występowały, brak obiektów i danych do typologicznego określenia<br /><br /><strong>Uwagi:</strong><br />W legendzie mapy błędnie wydrukowano nazwisko autora - zamiast <Garyga> jest <Baryga>.
Garyga, Bolesław ; Osuchowska, Danuta
Polski atlas etnograficzny. T. III. Red. Józef Gajek. Warszawa 1968, syg. <PAE/AE/4> , <A.35/3>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1968
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0163_01>
ogólnopolski
<em>Radło „śląskie” / The „Silesian” hoe-plough</em> (mapa 147, karta LXVI)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1953-1954 i innych źródeł]
kultura materialna ; rolnictwo ; narzędzia maszyny i urządzenia ; narzędzia do sprzężajnej uprawy ziemi ; narzędzia płużne ; radło ; radło czworoboczne ; radło koleśne ; radło bezkoleśne ; Śląsk
mapa ukazuje występowanie radła„śląskiego”; zawarto na niej następujące informacje: <strong>A. Radła z dwiema rękojeściami</strong> przymocowanymi do grządzieli jak rys. 1 i 2, opartymi na krokiewce. <span style="text-decoration:underline;">Radła "śląskie" właściwe</span>. 1 - koleśne z rozgonami. <span style="text-decoration:underline;">Radła bez rozgonów</span>. 2 - koleśne, 3 - bezkoleśne. <strong>B. Występowanie cech wspólnych dla radeł śląskich.</strong> 4 - drewniane radła czworoboczne, 5 - radła koleśne, 6 - drewniane radła czworoboczne bezkoleśne. <strong>C. Funkcje radeł.</strong> 7 - wyorywanie bruzd na ziemniaki, 8 - rozorywanie rządków przy wykopkach ziemniaków, 9 - wyorywanie bruzd pod ziemniaki i rozorywanie rządków z ziemniakami
Garyga, Bolesław
Polski atlas etnograficzny. T. III. Red. Józef Gajek. Warszawa 1968, syg. <PAE/AE/4> , <A.35/3>
Instytut Historii Kultury Materialnej PAN
1968
Gajek, Józef. Kier. nauk.
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas
image/jpeg
pol
mapa ; atlas
syg. <PAE_MO_0164_01>
ogólnopolski