<p class="western"><span><em>Zapraszanie przez drużbów lub wybrane osoby na wesele po raz trzeci</em></span><span> / <em>I</em><span><em>nvitations by best men and other individuals to a wedding for the third time</em></span><span> </span>(mapa 38)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 i 2003 r.]</span><br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; zapraszanie gości ; elementy obrzędu ; role obrzędowe ; drużba ; druhna ; pani młoda ; pan młody ; uczestnicy ; rodzina
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>zwyczaj zapraszania przez drużbów lub wybrane osoby na wesele po raz trzeci ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje: 45. </span><span><em>Kto zapraszał gości weselnych? Jak go nazywano? Kto mu zlecał zapraszanie? Obchodził wieś pieszo? Objeżdżał konno? Jak był ubrany - podać szczegół ubrania który określał funkcję takiego proszacza? na przykład: bukiet kwiatów, rózga? itp. Czy funkcję tę pełnił „rajek"? lub starosta? Marszalek? 47. Czy zdarza się, że zapraszać chodzi para narzeczonych? Czy jest to forma zwyczajowa, czy była i dawniej? Może zależało to od stopnia zamożności? 48. Czy obecnie praktykowany dawniej zwyczaj wysyłania spraszaca utrzymywał się? Jeśli tak, co się zmieniło? W ubiorze, sposobie, oracji itp. 49. Jeśli ww. zwyczaj zaniki - opisać kto i jak zaprasza teraz?: A. Młoda para? B. Sama młoda lub z druhną? C. Młoda z drużbą i druhną? D. Młody z drużbą i druhną? E. Drużbowie? F. Rodzice młodych? G. Czy osoby zapraszające były (są) częstowane przez zapraszanych? Czym? Gdzie, przed domem, czy w izbie?</em><strong><em> </em>Zapraszali:</strong> 1 – drużbowie, 2 – członek rodziny młodej, 3 – para młoda razem lub pan młody w towarzystwie druhny, 4 – brak informacji, 5 – brak tradycji.</span></p>
<p class="western"><span><strong>Uwag</strong></span><span><strong>a:<br /></strong></span>-wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,<br /><span>- </span><span>punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).</span></p>
Drożdż, Anna
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 263 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie
2004
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0584_01>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Zapraszanie przez młodych na wesele po raz drugi / <em>Custom of the couple invitating guests to the wedding for the second time</em></em></span><span> (mapa 36)<br /><br /><span>[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 i 2003 r. oraz innych źródeł]</span><br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; zapraszanie gości ; elementy obrzędu ; role obrzędowe ; pan młody ; pani młoda ; druhna ; drużba
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>zwyczaj zapraszania przez młodych na wesele po raz drugi ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:</span><span><em> 45. Kto zapraszał gości weselnych? Jak go nazywano? Kto mu zlecał zapraszanie? Obchodził wieś pieszo? Objeżdżał konno? Jak był ubrany — podać szczegół ubrania, który określał funkcję takiego prosacza? na przykład: bukiet kwiatów, rózga? itp. Czy funkcję tę pełnił „rajek"? lub starosta? Marszalek? 47. Czy zdarza się, że zapraszać chodzi para narzeczonych? Czy jest to forma zwyczajowa, czy była i dawniej? Może zależało to od stopnia zamożności? 48. Czy obecnie praktykowany dawniej zwyczaj wysyłania spraszaca utrzymywał się? Jeśli tak, co się zmieniło? W ubiorze, sposobie, oracji itp. 49. Jeśli w.w. zwyczaj zanikł — opisać kto i jak zaprasza teraz?: A. Młoda para? B. Sama młoda lub z druhną? C. Młoda z drużbą i druhną? D. Młody z drużbą i druhną? E. Drużbowie? F. Rodzice młodych? G. Czy osoby zapraszające były (są) częstowane przez zapraszanych? Czym? Gdzie, przed domem, czy w izbie? </em><strong>Zapraszali:</strong> 1 – młody sam, 2 – młoda w towarzystwie druhny, 3 – młody w towarzystwie drużby, 4 – młodzi razem, 5 – inne, 6 – brak informacji, 7 – brak tradycji.</span></p>
<p class="western"><strong>Uwaga:<br /></strong><span>- wypełnienie znaku kropką oznacza, iż zjawisko występowało w przeszłości, </span><br /><span>- pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapa 546: <em>Zapraszanie przez młodych na wesele po raz drugi i trzeci</em></span><span>),</span><br /><span>- dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż (na mapie pominięte zostały inne dane niż te pochodzące ze stałej sieci punktów atlasowych),</span><br /><span>- na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),<br /><span>- </span><span>punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).</span><br /></span></p>
Mączyńska, Anna ; Drożdż, Anna
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 260 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie
2004
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0582_01> , <PAE_MO_0582_02>
ogólnopolski
<p class="western"><span><em>Przeżytkowe formy zawierania małżeństwa w czasie zaręczyn</em></span><span><em>, III</em> / <em>Outmoded forms of entering into marriage during engagement, III </em>(mapa 26)<br /><br />[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]<br /></span></p>
kultura społeczna ; obrzędy ; obrzędy rodzinne ; obrzędy weselne ; zaręczyny ; elementy obrzędu ; role obrzędowe ; pani młoda ; pan młody
<p class="western"><span>mapa ukazuje </span><span>przeżytkowe formy zawierania małżeństwa w czasie zaręczyn ; </span><span>zawarto na niej następujące informacje:</span><span> <em>33. Poza młodymi - kto uczestniczy w takim zwyczaju: rodzice? swat (dziewosłęb)? marszałek? starosta? drużbowie? druhny, czy inne osoby? 34. Jaką rolę odgrywają osoby obecne? Czy wygłaszają jakieś formuły, oracje? Jeśli tak - zapisać tekst. Czy ktoś przewodniczy uczcie zaręczynowej? swat? przyszły starosta? ojciec młodej? lub kto inny. Co należy do jego obowiązków? a) wiąże i rozłącza ręce młodych, b) podaje młodym wianki lub rózgę. 36. Czy istnieje lub istniał zwyczaj wymiany pierścionków? Jak one wyglądają? Czym się różnią od obrączek? Kto je wręcza? a) młodzi wymieniają między sobą, b) są wręczane przez inne osoby (przez kogo), c) czy tylko młody daje go dziewczynie. 37. <em>Czy w czasie zaręczyn odgrywają jakś rolę wianki lub rózgi? względnie odgrywały dawniej? Jeśli tak - jaką? Kto je sporządza? Czy młodzi wymieniali dawniej między sobą wianki lub młoda dawała młodemu wianek, "rózgę", "różdżkę"? Czy dziewczyna obdarowywała młodego? Czym (np. chustką) i czy chłopiec obdarowywał dziewczynę? Czym? 38. Czy zaręczyny związane są z przyjęciem? ucztą? Jeżeli tak - czy obowiązuje: b) określone zachowanie się młodej pary, (np. picie z jednego kieliszka, jedzenie z jednego talerza?).</em> </em><strong>W tradycyjnym akcie zawarcia małżeństwa:</strong> a) <span style="text-decoration:underline;">dziewczyna i kawaler:</span> 1 – jedli z jednego talerza lub pili z jednego kieliszka, 2 – jedli po kawałku razowego chleba, 3 – kawaler dzielił przywieziony przez siebie chleb – jedną część spożywali w domu panny, drugą zabierał do swojego domu; </span>b) <span style="text-decoration:underline;">dziewczyna i kawaler:</span> 4 – otrzymywali błogosławieństwo od zebranych osób, 5 – wysłuchiwali oracji o obowiązkach dziewczyny i kawalera jako małżonków; c) <span style="text-decoration:underline;">inne oznaczenia</span>: 6 – inne odpowiedzi (zob. mapy 24 i 25), 7 – brak tradycji, 8 – brak odpowiedzi.</p>
<p><span><strong><strong><strong>Uwaga:</strong><br /></strong><span>-</span></strong>mapa dotyczy stanu zjawiska w latach 70. XX wieku,<br />- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości, a znak wypełniony czarnobiałą teksturą oznacza, że zjawisko pojawiło się po II wojnie światowej,<br />- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski),<br />- pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (mapa 540 pt. <em>Przeżytkowe formy zawierania małżeństwa w czasie zaręczyn</em>),<br />- dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Pieńczak (na mapie pominięte zostały inne dane, nie pochodzące ze stałej sieci punktów atlasowych, natomiast uwzględniono informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej – na mapie zaznaczone kolorem szarym).</span></p>
Mączyńska, Anna ; Pieńczak Agnieszka
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 176 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze ; Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie
2004
umowa z twórcą (umowa licencyjna)
Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego ; Commentaries to the Polish Ethnographic Atlas
application/pdf
pol
mapa
syg. <PAE_MO_0571_01> syg. <PAE_MO_0571_02>
ogólnopolski