Uwaga:
- mapę opracowano na podstawie badań terenowych prowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,
- mapa dotyczy stanu zjawiska w latach 70. XX wieku,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych rejonów Polski),
- po wnikliwej weryfikacji sygnatur miejscowości w 2016 roku okazało się, że niektóre z nich powinny znajdować się w innych (z reguły pobliskich) polach:
„Babka” wykonuje zabiegi magiczne związane z pierwszą kąpielą dziecka / Babka performs magical practices related to the child’s first bath (mapa 13)
[na podstawie badań PAE z lat 1969-1976]
Uwaga:
- mapę opracowano na podstawie badań terenowych prowadzonych w latach 70. XX wieku przez Pracownię Polskiego Atlasu Etnograficznego,
- mapa dotyczy stanu zjawiska w latach 70. XX wieku,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych rejonów Polski),
- po wnikliwej weryfikacji sygnatur miejscowości w 2016 roku okazało się, że niektóre z nich powinny znajdować się w innych (z reguły pobliskich) polach:
Przygotowywanie rózgi weselnej / Preparation of the wedding birch (mapa 8)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2003]
mapa ukazuje zwyczaj przygotowywania rózgi weselnej ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (miody? starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? C. Stroją rózgę weselną? Komu ją oddają. (Zapisać pieśni). 1 – zwyczaj istnieje, 2 – informacje pochodzą z literatury XIX-wiecznej oraz monografii F. Olesiejuka, 3 – zwyczaj praktykowany był w przeszłości, 4 – informacje uzyskane z wypowiedzi osób przesiedlonych i osadników, 5 – brak tradycji, 6 – brak informacji.
Uwaga:
- pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy: 555: Wieczór kawalerski, 556: Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
- dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Zwyczaj wykonywania rózgi weselnej / Wedding wand (mapa 45)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
mapa ukazuje zwyczaj wykonywania rózgi weselnej ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (młody?starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? C. Stroją rózgę weselną? Komu ją oddają. (Zapisać pieśni). Rózgę wykonywano w domu: 1 – panny młodej w czasie dziewiczego wieczoru, 2 – pana młodego w czasie wieczoru kawalerskiego, 3 – brak informacji, 4 – brak tradycji.
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Anna Drożdż : Agnieszka Pieńczak : Zwyczaje i obrzędy weselne. Red. Zygmunt Kłodnicki. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. 8, cz. 1 : Od zalotów do ślubu cywilnego. Wrocław : Cieszyn 2004, s. 343 ; syg. <PAE/KOM/9/>
Uwaga:
- wianek wyplatano z:
- rozmarynu we wsiach: 13.19.IX; 14.22.II; 14.25.VI; 15.22.XII; 15.23.XVI; 15.25.XII; 21.15.IV; 30.29.XVI; 32.22.VII; 32.25.VII; 32.27.III; 34.27.I; 35.31.VI; 36.31.VIII; 38.31.XI;
- chmielu we wsi: 13.19.IX;
- macierzanki we wsiach: 17.20.XIV; 32.37.XI;
- lawendy we wsiach: 17.20.XIV; 20.11.VI; 20.12.IV; 32.16.XII;
- barwinku we wsiach: 25.30.II; 28.14.XIII; 29.15.III; 29.34.X; 29.37.VII; 31.12.I; 32.37.XI; 32.38.X; 33.34.VIII; 33.38.XI; 34.33.I; 35.32.XIV; 35.34.VI; 35.35.VII; 36.25.V; 37.27.I; 37.30.I; 38.31.XI;
- lubczyka we wsiach: 28.14.XIII; 29.15.III;
- gałązki „sladkiej jabłoni” we wsi: 20.37.VIII;
- bukszpanu we wsi: 31.37.IX;
- asparagusa we wsiach: 33.13.XVI; 35.23.XIII; 35.25.XIV; 35.28.VI; 36.18.IV
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Rośliny, z których wykonywano wianek dla panny młodej / Plants used for making the bride's garland (mapa 44)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r.]
mapa ukazuje rośliny, z których wykonywano wianek dla panny młodej ; zawarto na niej następujące informacje: 60. Z czego wiją wianki (ruta? mirt? lawenda? lub inne rośliny? Jakie inne rośliny?) Opisać ich kształt (jeśli możliwe — sfotografować). Określić jaką mają funkcję symboliczną, obrzędową, magiczną. 1 – mirt, 2 – ruta, 3 – inne, 4 – brak informacji.
Uwaga:
- wianek wyplatano z:
- rozmarynu we wsiach: 13.19.IX; 14.22.II; 14.25.VI; 15.22.XII; 15.23.XVI; 15.25.XII; 21.15.IV; 30.29.XVI; 32.22.VII; 32.25.VII; 32.27.III; 34.27.I; 35.31.VI; 36.31.VIII; 38.31.XI;
- chmielu we wsi: 13.19.IX;
- macierzanki we wsiach: 17.20.XIV; 32.37.XI;
- lawendy we wsiach: 17.20.XIV; 20.11.VI; 20.12.IV; 32.16.XII;
- barwinku we wsiach: 25.30.II; 28.14.XIII; 29.15.III; 29.34.X; 29.37.VII; 31.12.I; 32.37.XI; 32.38.X; 33.34.VIII; 33.38.XI; 34.33.I; 35.32.XIV; 35.34.VI; 35.35.VII; 36.25.V; 37.27.I; 37.30.I; 38.31.XI;
- lubczyka we wsiach: 28.14.XIII; 29.15.III;
- gałązki „sladkiej jabłoni” we wsi: 20.37.VIII;
- bukszpanu we wsi: 31.37.IX;
- asparagusa we wsiach: 33.13.XVI; 35.23.XIII; 35.25.XIV; 35.28.VI; 36.18.IV
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Zwyczaj wyplatania wianka / Garlands (mapa 43)
[na podstawie badań PAE z lat 1970-1982 oraz 2003 r. i innych źródeł]
mapa ukazuje zwyczaj wyplatania wianka ; zawarto na niej następujące informacje: 56. Kto uczestniczy w takim wieczorze? (młody? starosta, rajek? ojciec, matka?). Jak taki wieczór odbywa się? Czy wymienione osoby pełnią jakieś funkcje obrzędowe? B. Wiją „wianki"? Co przy tym śpiewają? Zapisać dokładnie teksty pieśni. Zapisać tekst. Wianki wyplatano w domu: 1 – panny młodej podczas dziewiczego wieczoru, 2 – pana młodego podczas wieczoru kawalerskiego, 3 – brak informacji, 4 – brak tradycji.
Uwaga:
- wypełnienie znaku kropką oznacza, że zjawisko występowało w przeszłości,
-pierworys mapy na podstawie materiałów PAE i literatury wykonała A. Mączyńska (PAE, mapy 555 pt. Wieczór kawalerski, 556 pt. Zwyczaj robienia wianka i rózgi w domu panny młodej),
-dane z materiałów PAE zweryfikowała A. Drożdż,
-na mapie uwzględniono jedynie informacje pochodzące z literatury XIX-wiecznej (zaznaczone kolorem szarym),
- punkty z pionową kreską oznaczają informacje pochodzące od ludności napływowej (przesiedleńcy z Kresów Wschodnich i osadnicy z różnych stron Polski).
Apotropeiczny charakter palmy wielkanocnej / Apotropeic character of The Easter palm (mapa 35)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2002]
mapa ukazuje apotropeiczny charakter palmy wielkanocnej ; zawarto na niej następujące informacje: Z gałązek jakich drzew składa się palma wielkanocna? Co z nią potem robią? Gdzie przechowują? Palma wielkanocna chroni przed: 1 – piorunem, 2 – pożarem, 3 – brak tradycji, 4 – brak odpowiedzi.
Uwaga:
- na mapie załączonej do karty w punkcie 13.32 (Kotlina Kłodzka) zamiast kółka z kreską u góry winien być trójkąt z kreską u góry
Rośliny zatykane w strzechy, ściany itp. w dniu św. Jana, II / Plants stuck on roofs, walls etc. on St. John’s Day, II (mapa 34)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2002]
mapa ukazuje rośliny zatykane w strzechy, ściany itp. w dniu św. Jana ; zawarto na niej następujące informacje: Kiedy przynosili do domu gałęzie drzew lub całe drzewka? Jakie drzewa? Dlaczego? W jakim celu? Zatykano w strzechy, domy, itp.: 1 – lipę, 2 – leszczynę, 3 – brzozę, 4 – dąb, 5 – wierzbę, 6 – bez, 7 – jesion, 8 – jawor, 9 – klon, 10 – brak konkretnej nazwy, 11 – inne, 12 – brak tradycji, 13 – brak odpowiedzi.
Rośliny zatykane w strzechy, ściany itp. w dniu św. Jana, I / Plants stuck on roofs, walls etc. on St. John’s Day, I (mapa 33)
[na podstawie badań PAE z lat 1982-2002]